Podstawowe elementy konstrukcji podatków

Kategorie podatków zależne są od warunków oraz narządzi, które zapewniają obliczenie wysokości podatku, pomagają określić, które z czynności będą opodatkowane oraz jak skutecznie ściągnąć podatek. Elementy konstrukcji podatków stanowią o technice podatkowej.

Całość tworzy sześć elementów: przedmiot podatku, podmiot opodatkowania, podstawa opodatkowania, stawka podatkowa, skala podatkowa, a także zwolnienia, zwyżki i ulgi podatkowe.

Teraz przechodząc od ogółu do szczegółu...

Przedmiot podatku (przedmiot opodatkowania) jest zjawiskiem, stanem prawnym lub faktycznym. Skutkiem jego powstania jest obowiązek podatkowy, niezależnie od tego czy zachowana została forma prawna.

Podmiot podatku to osoba, której obowiązkiem jest uregulowanie podatku, podliczonego na podstawie ustawy podatkowej. W żargonie ustawodawczym występują terminy takie jak: jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, osoba prawna, osoba fizyczna. Jednak pamiętać należ o tym, iż ustawodawca ma prawo ustalenia podatnikiem inny podmiot niż wcześniej wymienione. Ze względu na termin podmiotu podatkowego, mówimy o podmiocie czynnym i biernym. Podmiot czynny to związek publiczno-prawny, który korzysta z plusów władzy, a także konieczności administracyjnej w pobieraniu podatków. Podmiot bierny natomiast to podmiot, który musi zapłacić podatek, ponieważ taki jest jego podatkowy obowiązek.

Podstawa opodatkowania to podmiot podatku, jednak wyrażony za pomocą ilości powierzchni lub ciężaru, bądź jego wartości rynkowej lub dochodu czy przychodu.

Stawka podatkowa – dzięki niej wiemy jaka część podstawy opodatkowania powinna być odprowadzona jako podatek.

Skala podatkowa. Jest to zbiór większej ilości stawek podatkowych. To zbiór danych, dzięki którym wiadomo, jaka powinna być stawka do zastosowania przy określonej podstawie podatkowej.

Zwolnienia, zwyżki i ulgi podatkowe – jest to punkt, który informuje o ostatecznej formie podatku. O zwolnieniu mówimy, gdy nastąpi zaniechanie poboru podatków. Zwolnienia są podmiotowe i przedmiotowe.