Czym jest karta podatkowa?

Karta podatkowa jest unowocześniona i o wiele bardziej uproszczoną metodą obliczania i regulowania należnych wysokości podatku i to bez konieczności określania jakiejś konkretnej podstawy do wymiaru podatku, zwłaszcza jeżeli chodzi o wysokość dochodów. To co jest najważniejsze do ustalenia wysokości podatku, to rodzaj działalności jaką prowadzi podatnik w celach zarobkowych. Ewentualnie bierze się tu również od uwagę kryteria takie jak liczba mieszkańców miejscowości, czy ilość osób zatrudnionych.

Taki  rodzaj opodatkowania skierowany jest przede wszystkim do osób fizycznych, które prowadzą własną działalność gospodarczą, a także cywilne spółki, których zadaniem jest świadczenie usług dla ludności danego regionu, w którym poziom zatrudnienia jest bardzo niski.

Podatnik wysyła wniosek do Urzędu Skarbowego, a ten wydaje indywidualną decyzję o tym, jaka powinna być w tym wypadku podstawa płatności.

Obowiązkiem podatnika jest zbieranie wszystkich rachunków i faktur, które podczas rozliczenia stanowić będą najważniejsze dokumenty, będące postawą dla Urzędu Skarbowego. Poza tym także dokumenty ewidencyjne i zatrudnień, wraz z dokumentami na temat przychodów pracowników. Podatnik nie składa jednak typowych deklaracji podatkowych, ponieważ sam, comiesięcznie dokonuje płatności będących właśnie podatkiem. Jego regulacja konieczna jest od siódmego dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Wyjątek stanowi tylko grudzień, w tym miesiącu płatność należy uregulować do 28 grudnia.

Osoby, które opłacają podatek comiesięcznie za pomocą karty podatkowej, nie muszą płacić podatku VAT. Jednak istnieje możliwość zrezygnowania z tego zwolnienia, jeżeli chce się wybrać opodatkowanie na ogólnych zasadach

Podatek liniowy

Podatek liniowy, inaczej nazywany jest podatkiem płaskim. Podatek ten jest sposobem wyliczania wysokości podatku, którego wysokość powinna być wprost proporcjonalna do wysokości podstawy opodatkowania.

Podatek liniowy dotyczy najczęściej osób fizycznych i ich podatku dochodowego, ale takż ew odniesieniu do osób prawnych i dochodu. Podatek liniowy obliczany jest na podstawie tego, jaka jest stawka opodatkowania. W praktyce oznacza to, że każdy z podatników płaci identyczną część (na przykład dziewiętnaście procent) ze swoich dochodów w formie podatku.

Jeżeli zawęzić rozumowanie pojęcia podatku liniowego, dojść można do wniosku iż jest to nic innego, jak brak postępu podatkowego, a co za tym idzie brak wzrostu stawki podatkowej, która nie zmienia się w stosunku do rosnącej podstawy opodatkowania. Jeżeli w ten sposób rozumieć podatek liniowy, to szybko zrozumiemy że ta metoda obliczania podatku może istnieć w systemie podatkowym zaraz przy kwocie wolnej od podatków i ulg podatkowych.

Szersze znaczenie metody podatku liniowego znaczyć będzie znaczne uproszczenie systemu podatku dochodowego, a także zlikwidowanie kwoty bez podatku i wszelkich ulg. W takim wypadku całość wymiaru podatków zależna będzie tylko i wyłącznie od jednej stawki opodatkowania i wartości podstawy opodatkowania, czyli na przykład dochodu. Sposób w jaki to opisałam jest tym najbardziej podstawowym ujęciem podatku liniowego. Według tej zasady wartość należnego podatku, a przede wszystkim jego funkcja, która zależna jest od wartości dochodu, to właśnie funkcja liniowa, dla dochodu, który jednak zawsze musi być wyższy niż 0. 

Podatek odroczony

Podatek odroczony stanowi część składową podatku dochodowego, która z znaczny sposób wpływa na wynik finansowy, po podliczeniu danego okresu sprawozdawczego.

Należy pamiętać, iż podatek dochodowy to jego część bieżąca, czyli podatek fiskalny oraz część odroczona, czyli podatek odroczony.

Cześć odroczona zawsze powinna być różnicą między stanem aktywów, a rezerw. Wartość części odroczonej widoczna jest w rachunku zysku i strat podliczanego pod koniec i na początku okresu sprawozdawczego.

Według Krajowego Standardu Rachunkowości nr 2, podatek odroczony  jest wynikiem istniejących różnic przejściowych, jakie pojawiają się między wartością bilansową danego składnika aktywów lub pasywów, a wartością podatkową.

Rodzaje różnic podatkowych to dodatnia różnica przejściowa lub ujemna różnica przejściowa.

Pierwsza z nich dotyczy różnic, które będą główną przyczyną powstania sum, które zwiększą podstawę podatku w kolejnych rozliczeniach, kiedy to wartość składnika aktywów będzie w realizacji lub rozliczeniu.

Dodatnia różnica powstaje wówczas, gdy wartość bilansowa jest większa od wartość podatkowej lub wartość bilansowa jest niższa od podatku. Dodatnia różnica może zaistnieć również poprzez błąd w księgowaniu.

Ujemne różnice przejściowe powodują istnienie sum, które pomniejszają główny podatek w kolejnych okresach w momencie, kiedy bilans został zrealizowany, bądź składnik pasywów rozliczony.

Ujemne różnice są skutkiem niższej wartości bilansowej składnika aktywów od wartości podatków. W innym wypadku, gdy wartość bilansowa składnika jest wyższa niż podatek. Jak i w przypadku dodatnich różnic, tak i w przypadku ujemnych, mogą być one również powodem nieumiejętnych księgowań.

Kim jest podatnik i jakie są jego obowiązki?

Według polskiego prawa, podatnikiem nazywana jest każda z osób fizycznych bądź prawnych, a także jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej, które według ustaw podatkowych, spełniają wszystkie kryteria do tego, aby podlegać obowiązkowi podatkowemu.

Główne obowiązki (których jest naprawdę sporo) podatnika to :rejestracja w Urzędzie Skarbowym w celu nadania podatnikowi numeru ewidencyjnego NIP, czyli numeru identyfikacji podatkowej.

Obowiązkiem każdego podatnika jest również rzetelne ujawnienie wszystkich posiadanych przez niego źródeł  dochodu, a także dokładne podanie jego wysokości.

W przypadku niektórych podatników, obowiązkiem jest również samodzielne obliczenie wysokości podatku, który musi ona uregulować.

Co roku, każdy z podatników, zobowiązany jest złożyć w Urzędzie Skarbowym deklarację podatkową (dotyczy ona jednak tylko niektórych podatków).

Obywatel podlegający prawu podatkowemu zobowiązany jest w określonym terminie i miejscu, uregulować podatek o określonej wysokości.

Obowiązkiem podatnika jest także gromadzenie wszelkich dokumentów, które sa pomocne w obliczeniu wysokości podatku, indywidualnego dla każdej osoby. Dokumenty te potrzebne są również do ustalenia odliczeń i ulg.

Jeżeli organ rozliczający, czyli Urząd Skarbowy, zażyczy sobie okazania jakiś dokumentów, obowiązkiem podatnika, jest ich udostępnienie. Ułatwiają one przeprowadzenie postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, czy też innych czynności sprawdzających.

Prócz dokumentów,  obowiązkiem podatnika jest udzielenie wszelkich, potrzebnych organom podatkowym, informacji, a także udostępnienie pomieszczeń, które były wykorzystywane do uzyskania przychodu.

Podatnik zobowiązany jest sporządzić i pokazać w Urzędzie Skarbowym wszystkie dokumenty, które potwierdzają przeprowadzone transakcje z podmiotami powiązanymi.

O wszelkich zmianach w stanie faktycznym podatnik musi poinformować organy podatkowe.

Jeżeli Urząd Skarbowy sobie tego zażyczy, obowiązkiem podatnika jest za swoje pieniądze, stworzyć tłumaczenie dokumentów, które są spisane w obcym języku. 

Jakie są zasady podatkowe?

Zasady podatkowe ustalane są według tego, jakie są zalecenie teorii ekonomi oraz finansów odpowiednie dla danego państwa. W Polsce zasady te są ustalane przez parlament, rząd oraz partie polityczne. Zasad te ewoluowały i przekształcały się wraz ze zmianami zachodzącymi w historii rozwoju kraju wraz z jego sprawami budżetowymi i podatkowymi.

Pierwszym kreatorem zasad podatkowych był Adam Smith, według którego najważniejsze miały być równość, dogodność, taniość oraz pewność.

Wiek dziewiętnasty przyniósł radykalne zmiany w zasadach podatkowych. Zostały one znacznie poszerzone i sklasyfikowane przez Adolfa Wagnera i to właśnie w takim, kształcie jaki nadał im Wagner, zostały one prawie niezmienione do dziś.

Wyróżniamy kilka rodzajów zasad podatkowych. Pierwsza z nich to zasada fiskalna. Jej główne cechy to wydajność, elastyczność i stałość. Zasada wydajności odnosi się do tego, iż państwo ma w obowiązku nakładanie podatków na przedmioty, które mogą dostarczać dochodów do budżetu państwa. Elastyczność – podatek powinien zmieniać się w zależności od tego, jakie aktualnie mają miejsce wydarzenia gospodarcze w kraju. Stałość natomiast, sugeruje aby zmiany podatków nie były zbyt częste, szczególnie w momencie, gdy zmienia się podatki, które już istnieją.

Kolejny rodzaj zasad to zasady ekonomiczne, której główną i jedyną cechą jest nienaruszalność majątku podatników. W skrócie chodzi o to, że żaden rodzaj podatku nie powinien pomniejszać majątku osoby płacącej podatki. Podatek musi być więc pobierany z bieżących dochodów.

Zasada sprawiedliwości cechuje się powszechnością, równością oraz ty, jakie są zdolności podatkowe podatników.  Według zasady powszechności, każdy z obywateli państwa, każda osoba posiadająca swoje przedsiębiorstwo, musi płacić podatki, jeżeli tylko spełnia wszystkie warunki aby postał stosunek podatkowy. Równość – podatki powinny być rozłożone równo i sprawiedliwie na wszystkich obywateli. Zdolność dochodowa jest zasadą, według której, osoby posiadające takie same dochód, powinny płacić takie same podatki.

Kolejny rodzaj zasad, to zasady techniczne. Najważniejsze cechy tej zasady to: pewność, dogodność i taniość. W pewności chodzi o to, że podatki muszą być pewnym źródłem wpływu pieniędzy do budżetu państwa (patrz podtytuł bloga). Prócz tego każdy z podatników musi być pewny tego, jakie podatki go obowiązują i dlaczego o takiej wysokości. Dogodność. Podatki powinny być pobierane w ten sposób i w takim czasie, aby nie kolidowały z warunkami finansowymi podatnika, a także całym cyklem i charakterem jego działalności. Taniość odnosi się do tego, że aby podatki miały sens i istotnie stanowiły dobre źródło dochodu dla państwa, ich realizowanie nie może być zbyt dużym kosztem. 

Pojęcie prawa podatkowego

Prawo podatkowe jest szeregiem spisanych zasad, które odnoszą się do tego, jak powstają, w jaki sposób są ustalane i jak wygasają zobowiązania podatkowe. Prawa te dotyczą także podatników, inkasentów i płatników, w głównej mierze opisując ich obowiązki. Z prawa podatkowego dowiadujemy się również o ty, jakie procedury muszą być postrzegane przez każdy z organów podatkowych, w czasie trwania postępowań podatkowych, a także podczas wykonywania szeregu innych działań, których głównym celem jest ustalenie tego, jaka powinna być wysokość podatku i w jaki sposób powinien być od odbierany.

W Polsce, wszelkie prawa dotyczące wyżej wymienionych spraw, spisane są w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z drugiego kwietnia 1997 roku.

Artykuł 84 brzmi: „Każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie”. Poza tym oczywiście mamy szereg ustaw odnoszących się do tematu podatków.

Wymienię teraz wszystkie ustawy, które dotyczą podatków, czyli się ustawami podatkowymi.

1. Ordynacja podatkowa z roku 2005, w której rozstrzygnięte są zagadnienia zobowiązań podatkowych o innych spraw takich jak: informacje podatkowe, postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa, czynności sprawdzające, tajemnica skarbowa. Ten rodzaj ustawy zaliczany jest do ustaw dotyczących prawa postępowania.
2. drugi rodzaj ustaw, to ustawy materialnego prawa podatkowego. Te ustawy w sposób bezpośredni regulują prawa oraz powinności podatników.

Podatki dzieli się według kilku kryteriów. Pierwszym z nich jest przedmiot opodatkowania i tak, wyróżniamy tu podatki dochodowe, przychodowe, majątkowe i konsumpcyjne. Kolejne kryterium to wymiar podatków, według którego wyróżniamy podatki pośrednie i bezpośrednie. Następnie – różne budżety stanowią o podatkach państwowych i samorządowych. Zależne od tego, kto lub co jest obciążone podatkiem, mamy podatki osobowe i rzeczowe. Według stawki podatkowej wyróżniamy podatki kwotowe, proporcjonalne i procentowe. Procentowe mają jeszcze swój wewnętrzny podział na progresywne, degresywne i regresywne.

Podstawowe elementy konstrukcji podatków

Kategorie podatków zależne są od warunków oraz narządzi, które zapewniają obliczenie wysokości podatku, pomagają określić, które z czynności będą opodatkowane oraz jak skutecznie ściągnąć podatek. Elementy konstrukcji podatków stanowią o technice podatkowej.

Całość tworzy sześć elementów: przedmiot podatku, podmiot opodatkowania, podstawa opodatkowania, stawka podatkowa, skala podatkowa, a także zwolnienia, zwyżki i ulgi podatkowe.

Teraz przechodząc od ogółu do szczegółu...

Przedmiot podatku (przedmiot opodatkowania) jest zjawiskiem, stanem prawnym lub faktycznym. Skutkiem jego powstania jest obowiązek podatkowy, niezależnie od tego czy zachowana została forma prawna.

Podmiot podatku to osoba, której obowiązkiem jest uregulowanie podatku, podliczonego na podstawie ustawy podatkowej. W żargonie ustawodawczym występują terminy takie jak: jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, osoba prawna, osoba fizyczna. Jednak pamiętać należ o tym, iż ustawodawca ma prawo ustalenia podatnikiem inny podmiot niż wcześniej wymienione. Ze względu na termin podmiotu podatkowego, mówimy o podmiocie czynnym i biernym. Podmiot czynny to związek publiczno-prawny, który korzysta z plusów władzy, a także konieczności administracyjnej w pobieraniu podatków. Podmiot bierny natomiast to podmiot, który musi zapłacić podatek, ponieważ taki jest jego podatkowy obowiązek.

Podstawa opodatkowania to podmiot podatku, jednak wyrażony za pomocą ilości powierzchni lub ciężaru, bądź jego wartości rynkowej lub dochodu czy przychodu.

Stawka podatkowa – dzięki niej wiemy jaka część podstawy opodatkowania powinna być odprowadzona jako podatek.

Skala podatkowa. Jest to zbiór większej ilości stawek podatkowych. To zbiór danych, dzięki którym wiadomo, jaka powinna być stawka do zastosowania przy określonej podstawie podatkowej.

Zwolnienia, zwyżki i ulgi podatkowe – jest to punkt, który informuje o ostatecznej formie podatku. O zwolnieniu mówimy, gdy nastąpi zaniechanie poboru podatków. Zwolnienia są podmiotowe i przedmiotowe.

Jakie są funkcje podatków?

Funkcje, jakie spełniają podatki, to z jednej strony coś obiektywnego, a z drugiej – coś zmiennego. Zmiany zachodzą tu wraz z przekształceniami ustrojowymi i społeczno-gospodarczymi. Najważniejsze funkcje podatków to: funkcja fiskalna (czyli inaczej dochodowa), funkcja informacyjna, stymulacyjna i regulacyjna.

Najważniejszą funkcją jest funkcja fiskalna. Chodzi o to, że podatek jest bardzo ważny z tego powodu, iż stanowi podstawowy rodzaj dochodów budżetu państwa. To największe źródło pieniędzy, które zdecydowanie przewyższa sumy uzyskane z innych opłat, ceł czy pożyczek.

Funkcja fiskalna, jest również najstarszą ze wszystkich. Od czasów nowożytnych po współczesne jedno się nie zmieniło – podatki maja zabezpieczać pokrycie najważniejszych publicznych wydatków.

Kolejna funkcja to funkcja regulacyjna. Przez nią rozumie się kształtowanie dochodów i majątków, które są w własnością podatników. Funkcja ta jest respektowana niezależnie od warunków politycznych czy społecznych. To właśnie za sprawą podatków ma miejsce redystrybucja dochodu, a także majątku narodowego pomiędzy podatnikami a państwem. To jaki będzie zakres redystrybucji podatkowej zależne jest w głównej mierze od rodzaju gospodarki.

Kolejna z funkcji – funkcja stymulacyjna – jest wykorzystaniem podatków na potrzeby warunków działania jednostek, a także ich kierunku oraz tempa rozwoju. Cała „stymulacja” działa tu dzięki zróżnicowanym obciążeniom podatkowym. To znaczy że podatki mogą mieć pozytywny lub negatywny wpływ na podejmowanie decyzji związanych z prowadzeniem własnych działalności. W praktyce, to co wyraża realizowanie się tej funkcji, jest (oczywiście w pozytywnym sensie) system zwolnień i podatkowych ulg. Obecnie w systemie podatkowym w Polsce, znaczna część ulg została wycofana i zastąpiona wprowadzeniem dziewiętnastoprocentowego podatku dochodowego dla właścicieli przedsiębiorstw.

Ostatnia, nie omawiana dotąd funkcja, to funkcja informacja. Mówiąc w skrócie, całościowy wpływ podatków lub wpływ z określonego podatku, są źródłem informacji na temat tego, jak przebiegają w państwie procesy gospodarcze. 

Historia podatków w wielkim skrócie

W dzisiejszych czasach z podatkami do czynienia ma każdy. Nawet nie zastanawiamy się skąd się wzięły, na co tak naprawdę są przeznaczane pieniądze, dlaczego ich wysokość jest taka i od czego jest zależna. Wiemy jednak, że podatki płacić musimy.

A historia podatków sięga aż czasów starożytności. W tamtych czasach podatki czy daniny nie były obowiązkowe dla wszystkich. Ich regulowanie obowiązkowe było tylko dla niektórych grup ludzi. W starożytnym Egipcie rolnicy zmuszeni byli oddawać część swoich zbiorów, rzemieślnicy część swoich wyrobów, a kupcy musieli składać daniny. Wszystkie te wyroby oddawane były dla potrzeb wojska oraz administracji.

W starożytnym Rzymie natomiast, prócz danin oraz wojennych łupów, wprowadzono również pieniężne świadczenia.

Znaczenie podatków w średniowieczu nie było zbyt wielkie z tego względu, iż dochody władcy swoje źródło miały przede wszystkim w posiadłościach ziemskich przywilejach monarszych i cłach.

Na wiek piętnasty przypadł rozwój systemu podatków szczególnie w Anglii i Francji. Wielka Brytania wprowadziła w swoim państwie podatek dochodowy już w wieku trzynastym.

Wiek dziewiętnasty to znaczny wzrost obciążeń podatkowych, co stało się głównym ogniwem całej polityki finansowej.

Na samym początku jednak, w czasach wczesnego średniowiecza, na gruncie naturalnej gospodarki i powszechnie obowiązującego prawa książęcego, zdecydowana większość świadczeń miała formę danin. Warto nadmienić, że coś takiego jak podatki, istniało jedynie w tych krajach, w których funkcjonowała gospodarka towarowo-pieniężna.

W trzynastym wieku system danin przestał obowiązywać. Stało się to z paru powodów, które miały na to znaczący wpływ. Po pierwsze – duży wzrost wielkich własności ziemskich, po drugie – recepcja niemieckiego prawa, któremu towarzyszyło upowszechnienie immunitetów, po trzecie – rozszerzenie gospodarki towarowo-pieniężnej. Również w trzynastym wieku wycofano zasadę równego podziału dochodów między poszczególnymi ogniwami monarchii. 

Podatki – informacje ogólne

Podatki, to obowiązujące jednostkę składki pieniężne, które się pobierane przez pewien związek publiczno-prawny, jak na przykład państwo czy samorząd terytorialny. Podatki pobierane są bez wzajemności świadczenia z obydwu stron. Pieniądze z podatków przeznaczane są na potrzeby wcześniej określone przez organ pobierający.

Obecnie, w Polsce, pieniądze pochodzące z podatków kumulowane są w skarbie państwa czy też województwa, powiatu, gminy. Dzięki uzyskanym w ten sposób pieniądzom podatników możliwe są inwestycje w infrastrukturę, oświatę, służbę zdrowia. Współcześnie podatki rozumiane są jedynie, jako świadczenia pieniężne, jednak dawniej znane były również formy podatków świadczonych w innych dobrach.

Według prawa polskiego, aby danina została uznana jako podatek, musi posiadać cztery cechy: bezzwrotność, powszechność, przymusowość, nieodpłatność.

Istnieją dwa rodzaje podatków: bezpośrednie i pośrednie.

Bezpośrednie to te, które nakładane są na dochód albo majątek podatnika, czyli podatek dochodowy, podatek gruntowy, podatek spadkowy.

Podatki pośrednie nakładane są na przedmioty, z których się korzysta, czyli na przykład podatek VAT czy akcyza.

Dwa podstawowe rodzaje podatków, także dzielą się na typy podatków. I tak, podatki dochodowe dzielone są na podatki dochodowe od osób fizycznych, czyli w skrócie PIT i podatki dochodowe od osób prawnych, czyli CIT. Poza tym: obowiązkowe składki ubezpieczeniowe, zdrowotne i tym podobne oraz opodatkowanie własności. Tu kolejne podziały w podatkach od nieruchomości wyszczególniamy podatki rolne, czyli gruntowe oraz podatki leśne. Następne: Podatki od spadków oraz darowizn, towarów i usług, wymieniane wcześniej VAT i akcyza, a także cło – podatek graniczny.

Podatki płacimy również od: posiadania psa, środków transportu, czynności cywilnoprawnych i gier.

Kolejny rodzaj podatków to podatek cedularny, który polega na osobnym opodatkowaniu wszystkich możliwych dochodów podatnika. Podatek ten umożliwia preferowanie jednych i dyskryminowane drugich z rodzajów dochodów. A to wszystko dzięki zróżnicowanym stawką i skalom opodatkowania. Trudność pojawia się jednak w momencie, gdy podatnik posiada dochód pochodzące z różnych źródeł.